Podróże i przewodniki

• ISBN9788381039260
• Oprawamiękka
• AutorAleksandra Zagórska-Chabros
• WydawnictwoPascal

Samochód? Namiot? Kamper? Samodzielne podróżowanie z noclegami na kempingach to sposób na życie. Chorwacja Słowenia Czarnogóra Bułgaria Albania Bośnia i Hercegowina Macedonia Północna Serbia Bałkany są doskonałym celem podróży, zwłaszcza gdy przemierza się je własnym środkiem transportu. Leżą w zasięgu jednego albo dwóch dni jazdy z Polski. To część Europy dosłownie obfitująca w atrakcje: niesamowite górskie krajobrazy, urozmaicona linia brzegowa z licznymi cudownymi plażami, doskonałe miasta z imponującymi zabytkami, genialna kuchnia oraz otwarci i życzliwi ludzie. Bałkany na czterech kółkach nie tylko pozwolą odkryć tę obfitość,dodatkowo pomogą trafić do miejsc, do których nie dociera masowa zorganizowana turystyka. Przewodnik zawiera: - 20 autorskich tras po ośmiu bałkańskich krajach - 2 trasy dojazdowe z Polski na Bałkany - katalog kempingów w każdym z opisywanych krajów - praktyczne porady dla wielbicieli podróży wykonywanych na własną rękę Tytuł Bałkany na czterech kółkach Autor Aleksandra Zagórska-Chabros Wydawnictwo Pascal EAN 9788381039260 ISBN 9788381039260 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat liczba stron 352 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka ze skrzydełkami

• ISBN9788381902465
• AutorKatarzyna Byrtek
• WydawnictwoExpressmap
• Rok wydania2022

Imponujące zamki, malownicze miasteczka i wioskiGóry, jaskinie, aquaparki i ośrodki narciarskieSłowackie piwo, haluszki i vypran syrOd Słowacji narciarskiej w Niżnych Tatrach czy śladowej i pokaźnej Fatrze do Słowacji ludowej w imanach i Vlkolncu. Tajemnice malowniczych zamków, mroczne jaskinie, przeurocze rynki Lewoczy i Bardejowa. Dla aktywnych: szlaki z widokiem na Łomnicę, wokół Solisk i do Popradzkiego Stawu. Comfort! map&guide XL "Słowacja" pomoże odkryć największe atrakcje ojczyzny Janosika.Map&guide w nowej odsłonie - pokaźniejszy format i jeszcze więcej treści:- zajmujące opisy kilkudziesięciu niezwykłych miejsc wartych odwiedzenia,- przystępna nawigacja: atrakcje z przewodnika ponumerowane i zaznaczone na mapach,- praktyczny format, wygoda składania i solidność,- mapy w dogodnych dla turysty skalach: Słowacji (1:600 000), plany Bratysławy (1:16 000), Żyliny (1:10 000) i Koszyc (1:12 500),- przydatne dane funkcjonalne: dni i godziny otwarcia obiektów, wskazówki dotyczące transportu,- informacje o lokalnej kuchni,- kalendarium imprez cyklicznych,- ciekawostki i kolorowe zdjęcia. Tytuł Comfort! map&guide XL Słowacja laminat w.2022 Autor praca zbiorowa Wydawnictwo ExpressMap EAN 9788381902465 ISBN 9788381902465 Kategoria Podróże, Mapy turystyczne Format 240x111 mm Rok wydania 2022 Oprawa laminowana

• ISBN9788381039840
• AutorAleksandra Zagórska-Chabros
• WydawnictwoPascal
• Ilość stron320

Najsłoneczniejszy kraj w Europie Dubrownik – turystyczny symbol Chorwacji Przylądek Kamenjak – 30 km wybrzeża pełnego plaż, klifów i zatok Zagrzeb – urzekająca stolica kraju Opatijska Riwiera – czar kurortowego życia Aleksandra Zagórska-Chabros – góralka z Gór Świętokrzyskich. Autorka bloga Bałkany według Rudej oraz przewodników po Bałkanach (m.in. Po Serbii, Bośni i Hercegowinie, Słowenii i Czarnogórze), a także książki Bałkany. Podróż w mniej znane. Gdy nie pracuje albo nie pisze, to biega, jeździ na rowerze, spaceruje z psami i oczywiście podróżuje. Tytuł Chorwacja Inspirator podróżniczy Autor Aleksandra Zagórska-Chabros Wydawnictwo Pascal EAN 9788381039840 ISBN 9788381039840 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat linia Inspirator podróżniczy ilość stron 320 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka ze skrzydełkami

• ISBN9788383171203
• AutorAleksandra Zagórska-Chabros
• WydawnictwoPascal
• Ilość stron304

Słowenia. W krainie winnic, dzikiej przyrody i absolutnego zauroczenia Słowenia, choć znikoma, obfituje w przyrodnicze cuda. Ponad połowa jej terytorium jest pod ochroną w obrębie Triglavskiego Parku Narodowego i licznych rezerwatów. Winnic jest tu tak niemało, iż jedna przypada na 70 mieszkańców kraju. Do tej układanki można dodać miasta pełne zabytków, gdzie czas się zatrzymał, oraz sporo nieograniczonych możliwości na aktywny wypoczynek na łonie natury. Słowenia... Mój niewiele znaczący raj na ziemi. Pomimo tego, że przy bliższym poznaniu na tym wspaniałym wizerunku pojawiają się nieduże rysy, stanowi dla mnie jeden z ciekawszych kierunków podróżniczych w tej części Europy. Bez trudu można się zakochać nie tylko w słoweńskich krajobrazach,głównie w otwartości jej mieszkańców, pysznym winie i jeszcze lepszym jedzeniu. Aleksandra Zagórska-Chabros SŁOWEŃSKI ALFABET PODRÓŻNICZY A jak Ajdovska Deklica B jak Bohinjska Bistrica C jak Celje D jak droga pod Mangart E jak Ecohotel Koroš F jak Franja, Bolnica Franja G jak Goriška Brda H jak Hrib Straža nad Blejskim jezerom I jak Idrija J jak Jaskinie Szkocjańskie K jak Kočevje L jak Ljubljanski grad M jak Mestni Park w Mariborze N jak Nebotičnik O jak Otok, Blejski Otok P jak Panoramska Cesta Solčava R jak Rezerwat Zelenci S jak Socza T jak Tolmin U jak Uršlja gora W jak Wodospad Peričnik Z jak Zgornje Jezersko Aleksandra „ruda" Zagórska-Chabros – góralka z Gór Świętokrzyskich. Autorka lubianego bloga Bałkany według Rudej, a także przewodników po Bałkanach (m.in. Po Serbii, Bośni i Hercegowinie, Słowenii i Czarnogórze), a także książki Bałkany. Podróż w mniej znane. Gdy nie pracuje lub nie pisze, to biega, jeździ na rowerze, spaceruje z psami i oczywiście podróżuje. Tytuł Słowenia. W krainie winnic, dzikiej przyrody i absolutnego zauroczenia Autor Aleksandra Zagórska-Chabros Wydawnictwo Pascal EAN 9788383171203 ISBN 9788383171203 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat ilość stron 0A950F1F-E32A-4C22-A81F-7F1B64C90B72 Rok wydania 2023 Oprawa Miękka ze skrzydełkami

• ISBN9788381907613
• Oprawabroszurowa
• AutorKatarzyna Byrtek
• WydawnictwoExpressMap

błyszczące od złoceń świątynie Bangkoku, imponujące ruiny Ayutthayi, dawnej stolicy Syjamu, i uginające się pod ciężarem jedzenia uliczne stoiska w Chiang Mai. Zjawiskowa Niebiańska Plaża na Ko Phi Phi, przynoszące ochłodę wodospady Erawan i niezwykły podwodny świat Morza Andamańskiego barwne ryby zamieszkujące rafy koralowe. Niekończąca się zabawa na Phuket i relaks w hamaku pod palmami na niewielkich wysepkach Zatoki Tajlandzkiej. Zakupy na pływających targach, kurs tajskiego boksu, kąpiel ze słoniem i trekking w dżungli. Harmonia smaków tajskiej kuchni słynny pad thai, pikantno-kwaśna zupa tom saep, krewetki w sosie curry, świeże sałatki yam skropione sokiem z limonki i słodki ryż z mango. Przewodnik ExpressMap po Tajlandii pomoże odkryć wszystkie atrakcje Krainy Uśmiechu.Nowa jakość wśród przewodników wyjątkowe połączenie kolorowych opisów i szczegółowych map:mapy tras zwiedzania przedstawiające lokalizację wszystkich opisywanych miejsc,bogata treść historia i kultura, przyroda i tradycje, ciekawostki i anegdoty,przydatne dane użyteczne dni i godziny otwarcia obiektów, ceny biletów, transport publiczny, noclegi, pogoda,informacje o lokalnej kuchni i wydarzeniach kulturalnych,przezroczysty układ graficzny umożliwiający nietrudne wyszukiwanie informacji,szczegółowy atlas Tajlandii, w którym zaznaczono miejsca opisane w przewodniku. Tytuł Przewodnik z atlasem. Tajladnia Autor Katarzyna Byrtek Wydawnictwo ExpressMap EAN 9788381907613 ISBN 9788381907613 Kategoria Podróże, Przewodniki liczba stron 348 Format 12x22 cm Rok wydania 2020 Oprawa broszurowa

• ISBN9788328366725
• Oprawamiękka
• AutorAleksander Strojny,Andrzej Kłopotowski
• WydawnictwoBezdroża

Kijów z reguły kojarzy się z takimi hasłami, jak Majdan, pomarańczowa rewolucja, rewolucja godności... W polskich mediach typowo pojawia się przy okazji kolejnych wystąpień Ukraińców dopominających się na ulicach o swoje prawa do wolności i godności. Widzom serwisów informacyjnych może się wydawać, że to miasto, które należy omijać szerokim łukiem. Nic bardziej mylnego. Starczy przyjechać nad Dniepr, aby przekonać się, jak fascynującym miejscem jest ukraińska stolica. Kijów pełen jest nakrytych złotymi kopułami cerkwi, wiekowych zabytków, muzeów ze perfekcyjnymi kolekcjami, a także otwartych mieszkańców i genialnej kuchni. Tytuł Kijów i Czarnobyl. Travelbook wyd. 2 Autor Aleksander Strojny,Andrzej Klopotowski Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328366725 ISBN 9788328366725 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat linia Travelbook liczba stron 200 Format 12x20x0.9 cm Rok wydania 2020 Oprawa Miękka Wydanie II Waga 0.206 kg

• ISBN9788328391482
• Oprawamiękka
• AutorKatarzyna Rodacka
• WydawnictwoBezdroża

Przewodnik z kolekcji travelbook po Malcie wydawnictwa Bezdroża. Malta to wyspiarski kraj położony między Sycylią a wybrzeżem Afryki, który olśniewa swoją urodą. Przez wieki Malta była wielokrotnie podbijana przez silniejszych sąsiadów, dzięki czemu jej zabytki i pamiątki przeszłości to nie lada gratka dla niebanalnych intrygujących historii. Dziś nie bez powodu jest nazywana "największym muzeum pod gołym niebem". Piękno krystalicznych wód i lagun skalistych wybrzeży docenią zarówno miłośnicy nurkowania, jak i żeglarze. To nadzwyczajne miejsce dla turystów planujących aktywnie spędzić wakacje nad morzem. Megalityczne świątynie Kolorowe luzzu Niesamowite formacje skalne Błękitne zatoki Opuncja zaklęta w dżemach Travelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami, i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Znajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje ergonomiczne umożliwią precyzyjne zaplanowanie podróży.

• ISBN9788328323544
• Oprawamiękka
• AutorKatarzyna Rodacka
• WydawnictwoBezdroża

Kos i Kalymnos coraz bardziej zyskują w oczach turystów. Ojczyzna ojca medycyny olśniewa imponującymi ruinami starożytnego Asklepiejonu. Jedna z największych agor antycznego świata to miejsce nieśpiesznych spacerów. Wybrzeża kuszą plażami i turkusową wodą, zaś wnętrze wyspy zachęca do zanurzenia się w atmosferze górskich wiosek. To raj dla fanów starożytności, spokojnego wypoczynku i prawdziwej greckiej kuchni. Kalymnos ze perfekcyjnymi klifami stał się mekką dla miłośników wspinaczki skałkowej. Kos i Kalymnos potrafią uwieść każdego!- świat mitów i greckich podań- starożytne i bizantyjskie ruiny- wyspa Hipokratesa- rewelacyjne klify wybrzeża- słońce, góry i plażeTravelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Wynajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje ergonomiczne umożliwią staranne zaplanowanie podróży. Przewodnik znakomicie uzupełniają czytelne mapy, świetne fotografie i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z poręcznym formatem i niebanalną szatą graficzną powoduje, iż Travelbook to najlepszy wybór dla atrakcyjnych świata. Tytuł Kos i kalymnos travelbook Autor Katarzyna Rodacka Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328323544 ISBN 9788328323544 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat linia Travelbook liczba stron 160 Format 12x20x0.8 cm Rok wydania 2016 Oprawa Miękka Wydanie 2 Waga 0.204 kg

• ISBN9788328372764
• Oprawamiękka
• AutorKatarzyna Rodacka
• WydawnictwoHelion

"Choć Wielkopolska kojarzy się głównie z Poznaniem i Gnieznem, tak naprawdę kryje w zanadrzu istotnie więcej atrakcji. Każdy odnajdzie tu coś dla siebie: od aktywnego wypoczynku nad którymś z licznych jezior, przez spływy kajakowe, malownicze szlaki rowerowe i leśne wędrówki, po zabytki Szlaku Cysterskiego oraz klimatyczne miasteczka. Na smakoszy czekają regionalne przysmaki (Wielkopolska to nie tylko pyry i rogale świętomarcińskie), a na głodnych kulturalnych wydarzeń - różnorodne festiwale. Poznań i jego zabytki Wielkopolski Park Narodowy Drewniane kościółki i zabytkowe opactwa ciekawe zabytki industrialne Szlaki dla aktywnych Atrakcje dla dzieci Travelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami, i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Znajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje użyteczne umożliwią dokładne zaplanowanie podróży. Przewodnik uzupełniają czytelne mapy, idealne fotografie i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z użytecznym formatem i interesującą szatą graficzną sprawia, że Travelbook to najkorzystniejszy wybór dla atrakcyjnych świata. O autorze Katarzyna Rodacka - ur. W 1988 r., studentka filologii perskiej na Uniwersytecie Jagiellońskim. Nie potrafi usiedzieć w jednym miejscu za długo, dlatego nałogowo podróżuje. Spędziła łącznie prawie trzy miesiące w Iranie w ramach kursu językowego i podróżowania po kraju, zjechała stopem Maroko, Syrię, Liban i Europę Wschodnią. Jako była harcerka kocha góry i nieważne czy są to niedalekie, lecz bliskie jej sercu Gorce czy rumuńskie Fogarasze. Gdy trzeba wskakuje na rower - tak zwiedziła Maltę, Bornholm i bardziej lokalnie - część Małopolski. Jest koordynatorką realizowanego w ramach Programu Młodzież projektu Trawers, posiadającego na celu promocję turystyki odpowiedzialnej. Autorka przewodnika po Malcie (Malta. Kraina słońca i opuncji, wyd. Helion 2012), w której zakochała się od pierwszej butelki kultowego słodko-gorzkiego napoju Kinnie. nieprzerwana optymistka, jej marzeniem jest podróż do Ameryki Południowej.

• ISBN9788328320550
• Oprawamiękka
• AutorKatarzyna Byrtek
• WydawnictwoBezdroża

Amsterdam – stolica Holandii – słynie z malowniczych kanałów, licznych atrakcyjnych muzeów, a także tętniących życiem parków i klubów. Miasto leżące częściowo poniżej poziomu morza znane jest także z atrakcji dla dorosłych: szlifierni diamentów, Dzielnicy Czerwonych Latarni czy coffee shopów. Warto tu przyjechać, jeśli chce się poznawać obcą kulturę, radować się sztuką najwyższej próby albo po prostu odpocząć – Amsterdam zauroczy każdego.- Amsterdamskie kanały- Rowery, wiatraki i tulipany- Muzea Van Gogha i Rembrandta- Dzielnica Czerwonych Latarni i coffee shopy- przeurocze zakątki i niezwykła architekturaTravelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Wynajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje poręczne umożliwią skrupulatne zaplanowanie podróży. Przewodnik rewelacyjnie uzupełniają czytelne mapy, nadzwyczajne zdjęcia i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z funkcjonalnym formatem i atrakcyjną szatą graficzną powoduje, iż Travelbook to najlepszy wybór dla niebanalnych świata.O autorce:Katarzyna Byrtek – pisze i podróżuje od zawsze, razem i osobno. Od 2008 r. Współpracuje z największymi polskimi wydawnictwami podróżniczymi – napisała i redagowała przewodniki po czeskiej Pradze, napisała przewodnik po Nowym Jorku (także wersja ang.), przewodniki po Amsterdamie, jest autorką tekstów podróżniczych. Jej najnowsze dziecko to blog AskadJestes.wordpress.com, nie tylko o podróżach, lecz też o samotności, ekscytacji i tym, co zmienia się w czasie wędrówki. Pisze również książkę i realizuje fotograficzne projekty i autoprojekty.Studiowała Dziennikarstwo i Filologię Czeską w Krakowie, po drugim roku zdecydowała związać te dwie pasje i wyjechała na studia w czeskiej Pradze, gdzie mieszka dużo lat. Zawodowo tłumaczy z czeskiego i uczy języków, w wolnym czasie gotuje w Pradze polskie jedzenie i pielęgnuje rowerową obsesję. Tytuł Amsterdam travelbook Autor Katarzyna Byrtek Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328320550 ISBN 9788328320550 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat seria Travelbook liczba stron 160 Format 12x20x0.8 cm Rok wydania 2016 Oprawa Miękka Wydanie 1 Waga 0.2 kg

• ISBN9788328351691
• Oprawamiękka
• AutorAleksander Strojny,Andrzej Kłopotowski
• WydawnictwoBezdroża

Kijów typowo kojarzy się z takimi hasłami, jak Majdan, pomarańczowa rewolucja, rewolucja godności... W polskich mediach w głównej mierze pojawia się przy okazji kolejnych wystąpień Ukraińców dopominających się na ulicach o swoje prawa do wolności i godności. Widzom serwisów informacyjnych może się wydawać, iż to miasto, które należy omijać szerokim łukiem. Nic bardziej mylnego. Starczy przyjechać nad Dniepr, by przekonać się, jak fascynującym miejscem jest ukraińska stolica. Kijów pełen jest nakrytych złotymi kopułami cerkwi, wiekowych zabytków, muzeów ze idealnymi kolekcjami oraz otwartych mieszkańców i świetnej kuchni. Ławra Peczersko-Kijowska Sobór Sofijski Czarnobyl i Meżyhiria Socrealizm na Chreszczatyku Kuchnia ukraińska Travelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Wyszukasz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje praktyczne umożliwią dokładne zaplanowanie podróży. Przewodnik doskonale uzupełniają czytelne mapy, nieprzeciętne zdjęcia i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z poręcznym formatem i niebanalną szatą graficzną powoduje, że Travelbook to najkorzystniejszy dobór dla interesujących świata.

• ISBN9788374543880
• Oprawabroszurowa
• AutorBożena Sobota
• WydawnictwoWroclawska Ksiegarnia Archidiecezjalna

Wersja niemieckagromadzi informacje o 27 miejscach, które na wrocławskim Ostrowie Tumskim warto zauważyć i zwiedzić. Rozkładane skrzydełko okładki otwiera się na plan Ostrowa. Na nim widzimy zaznaczone te wszystkie miejsca, o których czytamy w przewodniku, dzięki czemu łatwiej do nich dotrzeć. Na planie wynajdziemy także ostrowskie krasnale, a obok planu ich nazwy. Z tym mini-przewodnikiem i planem łatwiej spacerować po magicznym miejscu, jakim jest Ostrów Tumski we Wrocławiu.Przewodnik dostępny jest w następujących wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej, hiszpańskiej, czeskiej, rosyjskiej. Tytuł Wrocław Ostrów Tumski w.niemiecka Autor Bożena Sobota Wydawnictwo TUM EAN 9788374543880 ISBN 9788374543880 Kategoria Podróże, Przewodniki ilość stron 34 Format 165x115 mm Oprawa broszurowa

• ISBN9788374543866
• Oprawabroszurowa
• AutorBożena Sobota
• WydawnictwoTum

Wersja czeskagromadzi informacje o 27 miejscach, które na wrocławskim Ostrowie Tumskim warto zauważyć i zwiedzić. Rozkładane skrzydełko okładki otwiera się na plan Ostrowa. Na nim widzimy zaznaczone te wszystkie miejsca, o których czytamy w przewodniku, dzięki czemu łatwiej do nich dotrzeć. Na planie odnajdziemy też ostrowskie krasnale, a obok planu ich nazwy. Z tym mini-przewodnikiem i planem łatwiej spacerować po magicznym miejscu, jakim jest Ostrów Tumski we Wrocławiu.Przewodnik dostępny jest w następujących wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej, hiszpańskiej, czeskiej, rosyjskiej. Tytuł Wrocław Ostrów Tumski w.czeska Autor Bożena Sobota Wydawnictwo TUM EAN 9788374543866 ISBN 9788374543866 Kategoria Podróże, Przewodniki ilość stron 34 Format 165x115 mm Oprawa broszurowa

• ISBN9788381900706
• Oprawabroszurowa
• AutorKatarzyna Byrtek
• WydawnictwoExpressmap

Atrakcje Bangkoku, Phuket i KrabiPiaszczyste plaże i rajskie zatokiŚwiątynie, pałace i pływające targiWizyta w zniewalającym Wielkim Pałacu w Bangkoku, zwiedzanie Świątyni Świtu Wat Arun, tysiące aromatów na pływającym targu Damnoen Saduak, podziwianie khmerskiej architektury w...

• ISBN9788374543873
• Oprawabroszurowa
• AutorBożena Sobota
• WydawnictwoTum

Wersja hiszpańskaZawiera informacje o 27 miejscach, które na wrocławskim Ostrowie Tumskim warto zauważyć i zwiedzić. Rozkładane skrzydełko okładki otwiera się na plan Ostrowa. Na nim widzimy zaznaczone te wszystkie miejsca, o których czytamy w przewodniku, dzięki czemu łatwiej do nich dotrzeć. Na planie wyszukamy także ostrowskie krasnale, a obok planu ich nazwy. Z tym mini-przewodnikiem i planem łatwiej spacerować po magicznym miejscu, jakim jest Ostrów Tumski we Wrocławiu.Przewodnik dostępny jest w następujących wersjach językowych: polskiej, angielskiej, niemieckiej, hiszpańskiej, czeskiej, rosyjskiej.