Podróże i przewodniki

• ISBN9788328356993
• Oprawabroszurowa
• AutorKrzysztof Gierak
• WydawnictwoBezdroża

Portugalia to niepokaźny,zachwycający turystyczny diament na samym krańcu Europy. Jej zasobność stanowią fantastyczne piaszczyste plaże i formacje skalne, malownicze miasta pełne zabytków, liczne pamiątki imponującej przeszłości, a także nieprzeciętna kuchnia, w której mieszają się wpływy z całego świata. A do tego ma jeszcze jeden skarb: otwartych, przyjaznych, uśmiechniętych mieszkańców. Kraj ten zaskakuje nie tylko wakacyjną pogodą poprzez obszerniejszą część roku,też wielkim zróżnicowaniem, intensywnymi kolorami i niezwykłą atmosferą. Ma nieodparty urok i czarującą autentyczność. Wyprawa do Portugalii to fascynująca podróż poprzez smaki, historię i kulturę. Wynajdziemy tu miejsca wyśmienite jednocześnie do tego,znakomicie odpocząć, jak i aktywnie spędzić czas. Kto przyjedzie tu raz, bez wątpienia będzie chciał szybko powrócić. Przekonajcie się o tym sami! Tytuł Portugalia travel and style Autor Krzysztof Gierak Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328356993 ISBN 9788328356993 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat linia Travel and style liczba stron 368 Format 10.4x19.2x2.4 cm Rok wydania 2019 Oprawa Miękka Wydanie 1 Waga 0.67 kg

• ISBN9788383220772
• Oprawabroszurowa
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoHelion

Cypr, nieraz kojarzony jako miejsce narodzin bogini miłości Wenus, to prawdziwy kulturowy tygiel. Podbity poprzez Ryszarda Lwie Serce, przeszedł w ręce templariuszy. Ślady swojej obecności pozostawili tu Grecy, Persowie, Żydzi, Wenecjanie, Turcy, a nawet Anglicy. Niezwykłe stanowiska archeologiczne, pałace, świątynie i twierdze to tylko część zabytków, jakie czekają na spragnionych wrażeń turystów. Cypr to także słońce, plaże i sporty wodne. Warto się przekonać, iż wakacje spędzone na wyspie za każdym razem będą zbyt niedługie. Tytuł Cypr. Travelbook wyd. 5 Autor Peter Zralek Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788383220772 ISBN 9788383220772 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat kolekcja Travelbook ilość stron 178 Rok wydania 2024 Oprawa Miękka Wydanie 5

• ISBN9788328367524
• Oprawabroszurowa
• AutorAndrea Greci,Federico Rossetti
• WydawnictwoBezdroża

"MARMOLADA - królowa Dolomitów Catinaccio, Marmolada, Sella, Sassolungo, Latemar: te nazwy, głęboko wpisane w zbiorową świadomość górskich wędrowców i wspinaczy, niezawodnie przywołują myśli o Dolomitach. Rozwinięta infrastruktura turystyczna, liczne koleje linowe, niezliczone schroniska i schrony turystyczne sprawiają, że Dolomiti di Fassa są jedną z najłatwiej dostępnych części Alp. Dużo z tutejszych miejsc, jak Torri del Vajolet, lodowiec Marmolady, płaskowyż Alpe di Siusi, stało się symbolami Monti Pallidi,,bladych gór", jak czasami nazywane są Dolomity. najszczególniej znane i technicznie wymagające tutejsze via ferraty należą do najpopularniejszych w Dolomitach. Cóż więcej można powiedzieć, aby polecić te góry i doliny, skoro czasami zdaje się, że niemal przyzwyczailiśmy się do ich efektowna i codziennej obecności medialnej$1025 sławne via ferraty mogą być sposobem na poznanie jednego z najmocniej imponujących pasm górskich w Alpach. Ruszaj w podróż całkowitą odkryć! Andrea Greci Urodzony w Parmie w 1978 roku, dziennikarz, fotograf i autor książek, który od lat poświęca się w pełni demonstrujeniu słowem i obrazem włoskich gór. Publikował artykuły w gazetach i czasopismach, napisał i opatrzył fotografiami przewodniki turystyczne po Dolomitach i Dolinie Aosty (wł.: Valle d'Aosta) oraz ponad dwadzieścia książek na temat Apeninu Toskańsko-Emiliańskiego (wł.: Appennino Tosco-Emiliano). Nakładem wydawnictwa Idea Montagna ukazały się dodatkowo następujące pozycje jego autorstwa: Appennino di neve e di ghiaccio Vol. 1 (2014), Ferrate nelle Dolomiti Bellunesi (2015), Ferrate nella Pale di San Martino (2015), Escursioni alle Cinque Terre (2016), Ferrate nelle Dolomiti Centrali (2016) (wyd. polskie: najatrakcyjniejsze ferraty. Dolomity. Marmolada. Sassolungo. Sella. Sciliar. Catinaccio. Latemar, Bezdroża 2021), Escursioni a Courrnayeur (2016), Escursioni a Levante (2017), Escursioni in Lunigiana (2017) i Escursioni nelle valli del Gran Paradiso (2017).

• ISBN9788328367548
• Oprawamiękka
• AutorAndrea Greci
• WydawnictwoBezdroża

Szczyty Tre Cime di Lavaredo, jezioro Lago di Braies i północno-zachodnie ściany masywu Olde są chyba najlepiej znanymi symbolami północnej części Dolomitów i prawdziwymi ikonami tych nieszablonowych, cudownych gór.W tym rozległym rejonie górskim, rozciągającym się pomiędzy miejscowościami Bressanone a Auronzo, na wytrawnych turystów górskich, a także tych, o mniejszym doświadczeniu, czekają emocje dostarczane poprzez via ferraty.Trasy o wszelkich poziomach trudności zabiorą cię w podróż w różne krajobrazy. Ferraty i ścieżki zaopatrzone w sztuczne ułatwienia i części służące do asekuracji są nie tylko sposobem na zbliżenie się do urwistych ścian, strzelistych turni i okazałych, konkretnych szczytów, ale też niejednokrotnie podróżą w czasie, prowadzącą wojskowymi drogami i traktami z okresu pierwszej wojny światowej.Nie zapominajmy o możliwościach łączenia szlaków, pozwalających na wielogodzinny lub wielodniowy pobyt w tym czarującym mikroświecie zawieszonym pomiędzy skałami a niebem. Tytuł Dolomity. Tre Cime di Lavaredo, Popera, Conturines, Odle, Putia, Puez. Najbłyskotliwiejsze Ferraty Autor Andrea Greci Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328367548 ISBN 9788328367548 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat linia najbłyskotliwiejsze ferraty liczba stron 280 Format 15x21x1.2 cm Rok wydania 2021 Oprawa Miękka Wydanie 1 Waga 0.47 kg

• ISBN9788328362390
• Oprawabroszurowa
• AutorDominika Zaręba
• WydawnictwoBezdroża

Katalonia wraz ze swą stolicą, Barceloną, to absolutnie nieszablonowe miejsce na mapie Hiszpanii. Region szczyci się wielowiekową niezależnością, żywymi lokalnymi tradycjami (w tym tworzeniem ładnych wież z ludzi czy pochodami gigantów) oraz bogatą historią, której świadectwem są liczne zabytki od czasów prehistorycznych po współczesność. Na turystów czekają tu usiane licznymi zatokami wybrzeża Costa Brava i Costa Dorada z tętniącymi życiem ośrodkami wakacyjnymi, urocze miasteczka interioru i różne pod względem trudności szlaki w Pirenejach. Miłośnicy sztuki bez wątpienia wybiorą się w podróż śladami sporych katalońskich twórców: Antoniego Gaudiego, Salvadora Dalego i Joana Miró.Dominika Zaręba - z zamiłowania podróżniczka, publicystka i fotografka, współzałożycielka Wydawnictwa Bezdroża. Zawodowo zajmuje się turystyką przychylną dla środowiska, jest autorką pierwszej w Polsce książki o ekoturystyce pt. “Ekoturystyka” (PWN, Warszawa, 2000, 2007, 2010). Stworzyła Program Zielonych Szlaków - Greenways w Fundacji Partnerstwo dla Środowiska. Zainicjowała i współtworzyła także Program Greenways na Białorusi i Europie Środkowo-Wschodniej. Członek Kapituły certyfikatu przyjazny Rowerom oraz jury Konkursu EDEN - najkorzystniejsze europejskie destynacje, prowadzonego poprzez Polską Organizację Turystyczną.Jej relacje z podróży, reportaże i fotografie ukazywały się w prasie codziennej, pismach podróżniczych i ekologicznych, specjalistycznych periodykach a także przewodnikach turystycznych. Swoje fotografie (niejednokrotnie nagradzane w konkursach) prezentowała na licznych wystawach autorskich w Polsce i zagranicą.Jest współautorką pierwszego przewodnika Bezdroży - „Mongolia. Nie tylko step” (D. Zaręba, T. Ostrowski, Kraków 2000) a także autorką przewodników: „Majorka, Minorka, Ibiza i Formentera. Baleary - archipelag marzeń”, „Katalonia: Barcelona, Costa Brava, Costa Dorada. W krainie Gaudiego i Salvadora Dali”, „Barcelona” w kolekcji Przewodniki-Celowniki, "Hiszpania. Fiesta i sjesta". Współpracowała przy tytułach: „Szlak Transsyberyjski Moskwa - Bajkał - Mongolia - Pekin”,„Transylwania. Twierdza rumuńskich Karpat”, „Czechy. Gospoda pełna humoru” i innych.Prywatnie promuje ideę podróżowania z dziećmi. Od lat fascynuje się kulturą i sztuką iberoamerykańską i lubi powracać do takich miejsc jak Barcelona, Costa de la Luz w Andaluzji i Jezioro Atitlán w Gwatemali. Do jej ulubionych krajów i regionów należą także Rumunia, Bałkany (zwłaszcza Serbia i Festiwal Trębaczy w Guczy), Białoruś i Morawy Południowe.

• ISBN9788328369801
• Oprawamiękka
• AutorAndrea Greci
• WydawnictwoBezdroża

W ciągu kilkudziesięciu lat jezioro Garda stało się mekką dyscyplin sportowych uprawianych na otwartym powietrzu, prawdziwym punktem odniesienia na całą Europę dla sympatyków wędrowania, biegania, wspinaczki, jazdy na rowerze i pływania. Ścieżki dla pieszych i trasy rowerowe oplatają każdą małą dolinę i ciągną się wzdłuż niemal 160-kilometrowej linii brzegowej największego jeziora we Włoszech, w nieznacznej odległości od okalających go gór. To błękitne lustro otoczone srebrzystymi skałami jest głównie niezwykłą skarbnicą różnorakości, niemającą sobie równych na całym Starym Kontynencie. To nad jeziorem Garda można radować się zapachem przyrody śródziemnomorskiej u stóp Alp, odwiedzać miejsca, gdzie prehistoryczni ludzie budowali osady na palach, maszerowały legiony rzymskie broniące granic cesarstwa, toczyli walki Garibaldi i żołnierze w czasie I wojny światowej, a artyści, jak na przykład Albrecht Dürer, zostawiali po sobie ślad. Tutaj jednak przeważnie żyło i pracowało dużo bezimiennych kobiet i panów, którzy na przestrzeni tysiącleci kształtowali ten wyjątkowy i zadziwiający krajobraz, gdzie jesienią po godzinnym spacerze można dotknąć oliwki lub zanurzyć się w intensywnej żółci modrzewi, a wiosną rozciągnąć się na jednej z wielu śladowych plaż, podziwiając dywany kwiatów na szczytach pokrytych jeszcze gdzieniegdzie śniegiem. Mogąc wędrować tymi ścieżkami praktycznie poprzez cały rok, mamy faktyczną możliwość śledzenia przeplatających się pór roku, zanurzyć się we wszelkich kolorach przyrody i dać się oczarować przez historię. Tytuł Jezioro Garda. 48 tras hikingowych Autor Andrea Greci Wydawnictwo Bezdroża EAN 9788328369801 ISBN 9788328369801 Kategoria Przewodniki turystyczne\Świat seria Trekking&Hiking ilość stron 296 Rok wydania 2021 Oprawa Miękka Wydanie 1

• ISBN9788382224740
• Oprawamiękka
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoSBM

Slow przewodnik. Warmia i Mazury to coś więcej ergonomiczny informator. Autorka proponuje odkrywanie miejsc, które są jej nad wyraz bliskie, namawiając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swoimi wrażeniami, refleksjami i wspomnieniami, rozmawia z inspirującymi ludźmi – gospodarzami klimatycznych chat, wiejskich siedlisk i pensjonatów, miejscowymi artystami czy wytwórcami lokalnych przysmaków. Nie ma tu „obowiązkowych punktów programu” – raczej garść propozycji, które zainspirują, pozwolą zatrzymać się w biegu, rozejrzeć się uważnie wokół, poleniuchować na leżaku, pokontemplować piękno natury, porozmawiać i pomarzyć. Tytuł Warmia i Mazury. Slow przewodnik Autor Magdalena Malinowska Wydawnictwo SBM EAN 9788382224740 ISBN 9788382224740 Kategoria Przewodniki turystyczne\Polska linia Slow przewodniki ilość stron 288 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka Wydanie 1

• ISBN9788382224733
• Oprawamiękka
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoSBM

Przewodnik slow. Beskid Niski to coś więcej funkcjonalny informator. Autorka proponuje odkrywanie miejsc, które są jej szczególnie bliskie, namawiając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swoimi wrażeniami, refleksjami i wspomnieniami, rozmawia z inspirującymi ludźmi – gospodarzami klimatycznych chat, wiejskich siedlisk i pensjonatów, miejscowymi artystami czy wytwórcami lokalnych przysmaków. Nie ma tu „obowiązkowych punktów programu” – raczej garść propozycji, które zainspirują, pozwolą zatrzymać się w biegu, rozejrzeć się uważnie wokół, poleniuchować na leżaku, pokontemplować piękno natury, porozmawiać i pomarzyć. Tytuł Slow przewodnik. Beskid Niski Autor Katarzyna Zaparaniuk Wydawnictwo SBM EAN 9788382224733 ISBN 9788382224733 Kategoria Przewodniki turystyczne\Polska linia Slow przewodniki ilość stron 288 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka Wydanie 1

• ISBN9788328389670
• Oprawamiękka
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoBezdroża

Kreta, nazywana królową greckich wysp, jest kolebką europejskiej cywilizacji. Według mitów to tu urodził się Zeus najpotężniejszy z greckich bogów, a król Minos zamknął Minotaura w Labiryncie. Wyspa zniewala swym urokiem i dla wielu jest genialnym miejscem letniego wypoczynku. Piaszczyste plaże i lazurowe morze, z którego wyrastają wysokie góry, kryjące jaskinie i wąwozy, a wszystko to skąpane w słońcu. Nie sposób oprzeć się też serdeczności Greków, ich idealnej kuchni i wybornie smakującemu winu. Wakacje na Krecie to gwarancja udanego wypoczynku!Travelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami, i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. znajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone informacje poręczne umożliwią skrupulatne zaplanowanie podróży. O autorzePeter Zralek - urodził się w Polsce, ale od roku 1981 mieszka w Sztokholmie. Tam też studiował m.in. Historię starożytną, egiptologię, psychologię i zaczął pracę w biurach podróży. Od końca lat 90. Towarzyszy też w wyjazdach polskim turystom - w głównej mierze do krajów Śródziemnomorza, Skandynawii i do Ziemi Świętej - współpracując jako pilot i przewodnik z polskimi organizatorami wyjazdów turystycznych. Prywatnie odwiedził ok. 80 krajów na czterech kontynentach, dłużej mieszkając w Grecji, Włoszech, Indiach, Portugalii, Egipcie i na Malcie. Skandynawię objechał wszerz i wzdłuż w ciągu ostatniego ćwierćwiecza. Pracował w dodatku jako dziennikarz, po polsku debiutując reportażem z Albanii w paryskiej "Kulturze", i publikując relacje i reportaże z podróży m.in. W "Zeszytach Literackich", "Res Publice", "Playboyu" i wrocławskiej "Odrze". Napisał kilka przewodników turystycznych dla czterech polskich wydawnictw. Zawodowo grał w hokeja na lodzie i w karty. Lubi wino, pływanie, boks, literaturę i kilka innych rzeczy.

• ISBN9788382224726
• Oprawamiękka
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoSBM

Przewodnik slow. Dolny Śląsk to coś więcej ergonomiczny informator. Autor oferuje odkrywanie miejsc, które są mu bardzo bliskie, nakłaniając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swymi wrażeniami, refleksjami i wspomnieniami, rozmawia z inspirującymi ludźmi – gospodarzami klimatycznych chat, wiejskich siedlisk i pensjonatów, miejscowymi artystami czy wytwórcami lokalnych przysmaków. Nie ma tu „obowiązkowych punktów programu” – raczej garść propozycji, które zainspirują, pozwolą zatrzymać się w biegu, rozejrzeć się uważnie wokół, poleniuchować na leżaku, pokontemplować piękno natury, porozmawiać i pomarzyć. Tytuł Dolny Śląsk. Slow przewodnik Autor Peter Zralek Wydawnictwo SBM EAN 9788382224726 ISBN 9788382224726 Kategoria Przewodniki turystyczne\Polska seria Slow przewodniki ilość stron 288 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka Wydanie 1

• ISBN9788382224719
• Oprawamiękka
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoSBM

Slow przewodnik. Bieszczady to coś więcej użyteczny informator. Autor oferuje odkrywanie miejsc, które są mu stanowczo bliskie, namawiając do niespiesznego i uważnego ich poznawania. Dzieli się swoimi wrażeniami, refleksjami i wspomnieniami, rozmawia z inspirującymi ludźmi – gospodarzami klimatycznych chat, wiejskich siedlisk i pensjonatów, miejscowymi artystami czy wytwórcami lokalnych przysmaków. Nie ma tu „obowiązkowych punktów programu” – raczej garść propozycji, które zainspirują, pozwolą zatrzymać się w biegu, rozejrzeć się uważnie wokół, poleniuchować na leżaku, pokontemplować piękno natury, porozmawiać i pomarzyć. Tytuł Bieszczady. Slow przewodnik Autor Peter Zralek Wydawnictwo SBM EAN 9788382224719 ISBN 9788382224719 Kategoria Przewodniki turystyczne\Polska seria Slow przewodniki ilość stron 288 Rok wydania 2022 Oprawa Miękka Wydanie 1

• ISBN9788328354340
• Oprawabroszurowa
• AutorPeter Zralek
• WydawnictwoBezdroża

Bornholm to najszczególniej nasłoneczniony skrawek północnej Europy. Na tej śladowej duńskiej wyspie można znaleźć jednocześnie jedne z najpiękniejszych europejskich plaż, jak i konkretne granitowe urwiska. Trasy rowerowe oplatające Bornholm pozwalają zobaczyć tajemnicze ryty naskalne i przeciętniewieczne kościoły-twierdze, a malownicze miasteczka portowe zaskakują wręcz śródziemnomorską roślinnością. Słuchając opowieści o trollach i wikingach, chciałoby się tu spędzić całe lato! morze, plaże i wiatr porty i przystanie wiatraki i rotundowe kościoły wycieczki rowerowe aktywny wypoczynek Travelbook to Twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże Ci najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. Wyszukasz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone dane użyteczne umożliwią dokładne zaplanowanie podróży. Przewodnik wspaniale uzupełniają czytelne mapy, rewelacyjne zdjęcia i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z użytecznym formatem i ciekawą szatą graficzną sprawia, iż Travelbook to najlepszy wybór dla niebanalnych świata. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.

• ISBN9788328364356
• Oprawamiękka
• AutorKrzysztof Gierak
• WydawnictwoBezdroża

"Lizbona stolica Portugalii - to nieszablonowe miasto. Położona na krańcu Europy zniewala równocześnie futurystyczną architekturą i uliczkami, w których zatrzymał się czas. Nowoczesne graffiti trwa obok szacownych muzeów. Po ulicach jeżdżą stare żółte tramwaje, życiem tętnią złote plaże i zielone parki, uznanie wzbudzają stalowe mosty i historie utrwalone na płytkach azulejos. To niezwykły tygiel smaków, barw, ludzi, a także dźwięków. ",Kto nie widział Lizbony, nie widział rzeczy cudnej", - mawiają Portugalczycy i posiadają dużo racji! Zabytki UNESCO Muzea i klimatyczne zaułki Windy i żółte tramwaje Fado i azulejos Tygiel smaków i barw O autorze Joanna Mazur - krakowianka, absolwentka filologii portugalskiej. Tłumaczy literaturę piękną i specjalistyczną. Zauroczona historią, architekturą, literaturą, muzyką i... Kuchnią portugalską. Poprzez siedem lat podróżowała po Portugalii. Pokochała Lizbonę - miasto siedmiu wzgórz - na równi z Krakowem. Wszystkie ciekawe i intrygujące miejsca i zdarzenia zatrzymuje w kadrze. Będąc w Krakowie tęskni za widokiem portugalskich azulejos, błękitnym niebem, oceanem i urokliwym życiem tamtejszych rodzinnych kawiarenek. aktualnie - pracując w międzynarodowej firmie - planuje następną podróż, tym razem na wschód Europy. Oceny i opinie klientów (1) Dodaj opinię 6 (1) 5 (0) 4 (0) 3 (0) 2 (0) 1 (0)6.0 6 oceniona przez: Magdalena, 2018-05-24 rewelacyjna książka, wyjątkowo należycie napisała i zwiedziliśmy całą rodziną zupełnie te same miejsca, które były wspomniane w podręczniku! szczegóły książki ISBN Książki drukowanej: 978-83-283-4547-8, 9788328345478 Data wydania książki drukowanej: 2018-04-13 ISBN Ebooka: 978-83-283-5132-5, 9788328351325 Data wydania ebooka: 2018-07-04 Format: 118x200 Numer z katalogu: 71207 Książka w odcieniu: Tak wymiar pliku Pdf: 45.9MB wymiar pliku ePub: 28.7MB rozmiar pliku Mobi: 28.

• ISBN9788328345492
• AutorKrzysztof Gierak
• WydawnictwoBezdroża
• Ilość stron200

Porto - drugie największe miasto Portugalii - to miejsce niezwykłe, pełne kontrastów, smaków i odcieni. Futurystyczne budynki sąsiadują tu z zabytkowym centrum wpisanym na listę UNESCO. Gwar ulic znika w ciszy gotyckich i barokowych kościołów. Swojskie kawiarenki przycupnęły w cieniu muzeów. Krajobraz miasta urozmaicają parki i złote plaże, a zwiedzanie uprzyjemnia najsłynniejsze wino Portugalii. Porto to mozaika, która zachwyci choćby najszczególniej wymagających przybyszy. malownicze plaże i zaułki zabytki i architektura przeszłości muzea i galerie najsłynniejsze wino Portugalii przysmaki z całego kraju Travelbook to twój niezastąpiony towarzysz podróży. Wskaże najważniejsze atrakcje, podpowie, czego szukać poza głównymi szlakami, i wprowadzi w świat miejscowych obyczajów. wynajdziesz w nim opisy najciekawszych regionów i miast, a sprawdzone dane ergonomiczne ułatwią zaplanowanie podróży. Przewodnik uzupełniają czytelne mapy, starannie przypasowane fotografie i liczne ramki z ciekawostkami. Wszystko to w połączeniu z ergonomicznym formatem i niebanalną szatą graficzną powoduje, iż Travelbook to najkorzystniejszy dobór dla niebanalnych świata. Powyższy opis pochodzi od wydawcy.